Cây Bọ Mẩy chính là một minh chứng tiêu biểu như vậy. Mọc khiêm nhường tại nhiều vùng đồi núi, nhưng khi được nuôi dưỡng tại vùng thổ nhưỡng đặc biệt như Núi Cự Linh, Bọ Mẩy trở thành một nguồn dược liệu quý, đặc biệt nổi bật với công năng thanh nhiệt, giải độc và cầm máu, là thành tố quan trọng trong nhiều bài thuốc Nam và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe đương đại.
Theo y văn cổ, Bọ Mẩy (còn gọi là cây Thuốc giòi) có vị ngọt nhạt, tính mát. Chính nhờ đặc tính "mát" này mà Bọ Mẩy được quy vào các kinh Can (Gan) và Phế (Phổi), phát huy tác dụng chính là thanh nhiệt và giải độc. Người xưa thường sử dụng Bọ Mẩy trong các toa thuốc Nam để điều trị các chứng bệnh do "nhiệt độc" gây ra, biểu hiện qua các triệu chứng như mụn nhọt, mẩn ngứa, viêm da, hay các chứng viêm nhiễm bên trong như viêm họng, viêm amidan. Khả năng làm mát cơ thể, đẩy độc tố ra ngoài qua đường tiểu tiện (lợi tiểu) của Bọ Mẩy đã được kiểm chứng qua hàng ngàn năm kinh nghiệm của Y học cổ truyền Việt Nam.
Một trong những công dụng làm nên tên tuổi của cây Bọ Mẩy trong dân gian chính là khả năng cầm máu nhanh chóng. Trong các toa thuốc Nam, Bọ Mẩy thường được dùng ở cả dạng tươi và dạng khô. Khi gặp các vết thương ngoài da, ông cha ta thường lấy lá Bọ Mẩy tươi, rửa sạch, giã nát và đắp trực tiếp lên vết thương để cầm máu và ngăn ngừa nhiễm trùng. Ngoài ra, Bọ Mẩy còn được sử dụng trong các bài thuốc uống để hỗ trợ điều trị các chứng xuất huyết bên trong như ho ra máu, tiểu ra máu... Các nghiên cứu dược lý hiện đại cũng chỉ ra rằng, một số hợp chất tự nhiên trong cây có thể có tác dụng làm se, thúc đẩy quá trình đông máu, lý giải cho kinh nghiệm sử dụng quý báu này của người xưa.
Giá trị của một cây thuốc Nam không chỉ nằm ở bản thân loài cây, mà còn phụ thuộc lớn vào điều kiện sinh trưởng và quy trình thu hái. Nếu chỉ khai thác tự nhiên, dược liệu dễ bị suy giảm dược tính hoặc nhiễm tạp chất, hóa chất độc hại. Nhận thức rõ điều này, Nam Dược Cự Linh đã bảo tồn và phát triển cây Bọ Mẩy tại vùng dược liệu Núi Cự Linh (Phú Thọ, Việt Nam) theo tiêu chuẩn GACP-WHO.
Tại đây, cây Bọ Mẩy được trồng trong môi trường sinh thái sạch, không sử dụng thuốc trừ sâu hay phân bón hóa học, nguồn nước tưới được kiểm soát nghiêm ngặt. Quá trình thu hái diễn ra đúng thời điểm dược tính của cây đạt đỉnh, đảm bảo mỗi lá Bọ Mẩy đều là một vị thuốc tinh khiết, an toàn và giàu hoạt chất, sẵn sàng cho quá trình bào chế hiện đại.
Nhằm đưa vị thuốc quý này đến gần hơn với cuộc sống hiện đại, Nam Dược Cự Linh đã nghiên cứu và phát triển sản phẩm Trà thảo dược Bọ Mẩy. Đây là sự kết hợp hoàn hảo giữa tri thức Y học cổ truyền và công nghệ bào chế tiên tiến. Thay vì phải tìm kiếm, sơ chế hay sắc nấu phức tạp như các toa thuốc Nam xưa, người dùng nay có thể dễ dàng tiếp cận nguồn dược liệu sạch này.
Sản phẩm Trà thảo dược Bọ Mẩy Cự Linh giữ trọn vẹn được vị ngọt thanh, tính mát và các hoạt chất quý của cây thuốc. Sử dụng trà Bọ Mẩy hàng ngày là một giải pháp thuận tự nhiên để hỗ trợ cơ thể thanh nhiệt, giải độc gan, làm mát từ bên trong, từ đó cải thiện các vấn đề về da như mụn, ngứa và tăng cường sức khỏe tổng thể. Đây chính là cách Nam Dược Cự Linh kế thừa di sản của tiền nhân, nâng tầm giá trị cây thuốc Việt bằng sự khoa học và tâm huyết.
Cây Bọ Mẩy là một ví dụ điển hình cho triết lý "Nam dược trị Nam nhân" – sử dụng chính cây cỏ bản địa để chăm sóc sức khỏe người Việt. Với sự chuẩn hóa từ vùng dược liệu Núi Cự Linh và sự tiện lợi của các sản phẩm như trà thảo dược, Nam Dược Cự Linh đang góp phần gìn giữ và phát huy giá trị của vị thuốc quý này trong hành trình chăm sóc sức khỏe tự nhiên và bền vững.
Tác giả bài viết: Nguyễn Thành Long
Ý kiến bạn đọc
Đó là 2 câu thơ cổ trong bài Lậu Thất Minh, từ thời Đường vô cùng nổi tiếng của thi hào Lưu Vũ Tích. Ngày nay nó không còn đơn giản là thơ nữa, mà nó còn là tinh hoa của người xưa, là nhận thức của nhiều thời đại, là điều hiển nhiên đúng khi nói về cặp phạm trù sơn – thủy. Vâng, nếu bạn đã một lần...